Η νόσος του Hashimoto είναι μια αυτοάνοση διαταραχή που εμφανίζεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού επιτίθεται στον θυρεοειδή αδένα, προκαλώντας του φλεγμονή και βλάβη των κυττάρων που παράγουν τις θυρεοειδικές ορμόνες. Ο θυρεοειδής αδένας είναι ένας μικρός αδένας σε σχήμα πεταλούδας που βρίσκεται στο λαιμό και παράγει ορμόνες που ρυθμίζουν το μεταβολισμό και άλλες σωματικές λειτουργίες. Στη νόσο Hashimoto, το ανοσοποιητικό σύστημα παράγει αντισώματα που επιτίθενται και καταστρέφουν τον θυρεοειδή αδένα, οδηγώντας τελικά σε μειωμένη παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών.
Τα αίτια της νόσου Hashimoto
Τα ακριβή αίτια που προκαλούν το σύνδρομο Hashimoto δεν είναι πλήρως κατανοητά, αλλά θεωρείται ότι για την εμφάνισή του ευθύνεται ένας συνδυασμός γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Διάφορα γονίδια έχουν «κατηγορηθεί» ότι αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης του συνδρόμου Hashimoto, ενώ περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως το στρες, η έκθεση σε ορισμένες τοξίνες ή λοιμώξεις, η εγκυμοσύνη και η έκθεση σε ακτινοβολία μπορεί να πυροδοτήσουν αυτή την αυτοάνοση αντίδραση.
Τα συμπτώματα της νόσου Hashimoto
Η εξέλιξη της νόσου είναι συνήθως αργή και τα μόνα συμπτώματα μπορεί να είναι ένα αίσθημα βάρους ή δυσφορίας στο λαιμό ή ένα αίσθημα «κόμπου» κατά την κατάποση.
Όσο εξελίσσεται η νόσος τελικά εμφανίζεται μείωση στην παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών και υποθυρεοειδισμός ο οποίος εκδηλώνεται με πλειάδα συμπτωμάτων τα οποία μπορεί να διαφέρουν σε σοβαρότητα, ένταση και συχνότητα από ασθενή σε ασθενή. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Κόπωση και νωθρότητα
- αύξηση βάρους,
- τριχόπτωση,
- ξηροδερμία,
- δυσκοιλιότητα,
- κατάθλιψη,
- προβλήματα στη μνήμη και στην συγκέντρωση,
- ευαισθησία στο κρύο,
- μυϊκή αδυναμία και μυϊκοί πόνοι,
- πόνος και δυσκαμψία των αρθρώσεων,
- εύθρυπτα νύχια,
- υπνηλία,
- διαταραχές τις περιόδου με αυξημένη αιμορραγία,
- βρογχοκήλη (διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα που μπορεί να προκαλέσει πρήξιμο στο λαιμό),
- πρήξιμο στο πρόσωπο
Σπανιότερα, η νόσος Hashimoto μπορεί να προκαλέσει υπερθυρεοειδισμό, ο οποίος είναι συνήθως παροδικός.
Η διάγνωση της νόσου Hashimoto
Η διάγνωση του συνδρόμου Hashimoto γίνεται με την κλινική εξέταση και εξετάσεις αίματος στις οποίες αναζητούνται τα ειδικά αντισώματα. Η μέτρηση των θυρεοειδικών ορμονών και της θυρεοειδοτρόπου ορμόνης (TSH) μας δίνουν πληροφορίες για την θυρεοειδική λειτουργία. Το υπερηχογράφημα του θυρεοειδούς δείχνει συχνά τις χαρακτηριστικές αλλοιώσεις της χρόνιας φλεγμονής ενώ, όχι σπάνια, εμφανίζονται όζοι οι οποίοι πρέπει να παρακολουθούνται.
Επιπλοκές
Η παρακολούθηση των ασθενών με νόσο Hashimoto είναι επιβεβλημένη. Αν παραμεληθεί και προκύψει υποθυρεοειδισμός, σημαντικές επιπλοκές μπορεί να εμφανιστούν:
- Βρογχοκήλη, δηλαδή, διόγκωση του θυρεοειδούς, με ή χωρίς όζους, κάποιες φορές σε ικανό μέγεθος τέτοιο που να επηρεάζει την εμφάνιση, την κατάποση ή την αναπνοή.
- Καρδιολογικά προβλήματα, όπως η διόγκωση της καρδιάς και διαταραχές του ρυθμού. Τα επίπεδα της χοληστερίνης επίσης επηρεάζονται, και τελικά αυξάνεται ο κίνδυνος για καρδιαγγειακή νόσο και καρδιακή ανεπάρκεια
- Η κατάθλιψη και άλλες νοητικές δυσλειτουργίες εμφανίζονται αρκετά πρώιμα στην θυρεοειδική νόσο και μπορεί να επιδεινωθούν με την πάροδο του χρόνου.
- Διαταραχές της λίμπιντο μπορεί να εμφανιστούν τόσο στις γυναίκες όσο και στους άντρες. Προβλήματα με την γονιμότητα επίσης παρουσιάζονται και στα δύο φύλα. Οι γυναίκες μπορεί να παρουσιάζουν ακανόνιστο κύκλο και αυξημένη αιμορραγία καθώς και αναστολή της ωορρηξίας. Οι άντρες μπορεί να εμφανίζουν στυτική δυσλειτουργία και ολιγοσπερμία.
- Εγκυμοσύνη: Ο υποθυρεοειδισμός κατά την κύηση σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για αποβολές καθώς και πρόωρο τοκετό όταν δεν θεραπεύεται σωστά. Επίσης τα βρέφη έχουν αυξημένο κίνδυνο για νοητική υστέρηση, αυτισμό, καθυστέρηση στον λόγο και άλλες αναπτυξιακές διαταραχές.
- Το μυξοίδημα είναι σπάνιο πια, και αναπτύσσεται σε πολύ σοβαρό, παραμελημένο υποθυρεοειδισμό, μετά από έκθεση σε ψύχος, λήψη ηρεμιστικών, λοίμωξη ή άλλο έντονο σωματικό στρες και χαρακτηρίζεται από υπνηλία, λήθαργο και απώλεια συνείδησης. Μπορεί να είναι θανατηφόρο και χρειάζεται επέιγουσα αντιμετώπιση.
Η θεραπεία της νόσου Hashimoto
Ειδική θεραπεία για τη νόσο Hashimoto δεν υπάρχει, και το αν χρειάζεται είναι θέμα έντονης επιστημονικής αντιπαράθεσης.
Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως η υγιεινή διατροφή και η τακτική άσκηση, μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση των συμπτωμάτων και στη βελτίωση της συνολικής υγείας. Κάποιοι ασθενής ωφελούνται από τη λήψη συμπληρωμάτων σεληνίου.
Η υποκατάσταση των θυρεοειδικών ορμονών με καθημερινή λήψη θυροξίνης επιβάλλεται όταν προκύψει υποθυρεοειδισμός με στόχο να επανέλθουν τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών στο φυσιολογικό και να ομαλοποιηθούν τα επίπεδα της TSH και αυτό είναι συνήθως αρκετό για να ανακουφιστούν τα συμπτώματα. Επιβεβλημένη είναι επίσης η υποκατάσταση με θυροξίνη κατά την εγκυμοσύνη ώστε να διασφαλιστεί όσο καλύτερα γίνεται. Σε κάθε περίπτωση, η απόφαση για την έναρξη της θεραπείας θα βασιστεί στην γενικότερη κατάσταση της υγεία του ασθενούς, την παρουσία και βαρύτητα των συμπτωμάτων και τις τιμές των εργαστηριακών αναλύσεων.
Είναι σημαντικό για τους ασθενείς με σύνδρομο Hashimoto να παρακολουθούνται τακτικά από τον γιατρό τους προκειμένου να παρακολουθούν τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών και να προσαρμόζουν τη φαρμακευτική αγωγή, εφόσον κριθεί απαραίτητο.
Αν και δεν υπάρχουν τρόποι πρόληψης, συστήνεται στα άτομα με οικογενειακό ιστορικό της πάθησης ή άλλων αυτοάνοσων διαταραχών να ελέγχονται τακτικά καθώς ενδέχεται να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου Hashimoto.
Συμπερασματικά, το σύνδρομο Hashimoto είναι μια κοινή αυτοάνοση διαταραχή που μπορεί να προκαλέσει σημαντικά συμπτώματα και να επηρεάσει την ποιότητα ζωής. Η έγκαιρη διάγνωση του υποθυρεοειδισμού και η θεραπεία με υποκατάσταση θυρεοειδικών ορμονών μπορεί να βοηθήσει στην αποτελεσματική διαχείριση των συμπτωμάτων και αποφυγή των επιπλοκών. Με τακτική παρακολούθηση από τον γιατρό τους και κάνοντας αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως απαιτείται, τα άτομα με σύνδρομο Hashimoto μπορούν να διατηρήσουν τη βέλτιστη υγεία και ποιότητα ζωής.
