Η εμμηνόπαυση είναι μια φυσική βιολογική διαδικασία που σηματοδοτεί το τέλος της αναπαραγωγικής ηλικίας μιας γυναίκας. Συνήθως συμβαίνει μεταξύ 45 και 55 ετών, αλλά δεν αποκλείεται να συμβεί νωρίτερα ή αργότερα σε ορισμένες γυναίκες. Η εμμηνόπαυση διαγιγνώσκεται όταν μια γυναίκα έχει μείνει χωρίς έμμηνο ρύση για 12 συνεχόμενους μήνες. Συνήθως προηγείται ένα διάστημα με ακατάστατη εμμηνορρυσία τις λεγόμενες κλιμακτηριακές διαταραχές.
Κατά την κλιμακτήριο και περισσότερο κατά την εμμηνόπαυση η γυναίκα μπορεί να βιώνει διάφορες αλλαγές στο σώμα της λόγω της μείωσης της παραγωγής των γυναικείων ορμονών, ιδίως των οιστρογόνων και να παρουσιάζονται διάφορα άλλα συμπτώματα τα οποία μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής της.
Τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης
Τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης διαφέρουν πολύ από γυναίκα σε γυναίκα, τόσο σε ένταση όσο και σε αριθμό. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα περιλαμβάνουν :
- Εξάψεις, δηλαδή ξαφνικά αισθήματα ζέστης ή θερμότητας που εξαπλώνονται στο σώμα, τα οποία συχνά συνοδεύονται από εφίδρωση και ταχυκαρδία. Μπορεί να είναι ήπιες ή σοβαρές και να διαρκούν από λίγα δευτερόλεπτα έως αρκετά λεπτά.
- Νυχτερινές εφιδρώσεις, οι οποίες συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της νύχτας και μπορεί να διαταράξουν τον ύπνο.
- Εναλλαγές της διάθεσης, ευερεθιστότητα. Οι διακυμάνσεις της διάθεσης, η ευερεθιστότητα και η κατάθλιψη είναι επίσης κοινά συμπτώματα της εμμηνόπαυσης. Αυτά μπορεί να οφείλονται σε αλλαγές στα επίπεδα των ορμονών και μπορεί να επηρεάσουν την ποιότητα ζωής μιας γυναίκας.
- Κολπική ξηρότητα. Μπορεί να προκαλέσει δυσφορία και πόνο κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής δραστηριότητας και μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο κολπικών λοιμώξεων.
- Διαταραχές του ύπνου, όπως δυσκολία να κοιμηθούν ή να ξυπνάνε συχνά.
- Αλλαγές στη λίμπιντο.
Ορισμένα συμπτώματα μπορούν να αντιμετωπιστούν με αλλαγές στον τρόπο ζωής, ενώ άλλα μπορεί να απαιτούν ιατρική θεραπευτική παρέμβαση.
Η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης
Η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης (HRT) είναι μια θεραπεία που περιλαμβάνει την υποκατάσταση των ορμονών που δεν παράγονται πλέον από τον οργανισμό με συνθετικά ανάλογα οιστρογόνων ή/και προγεστερόνης. Η HRT είναι αποτελεσματική στη διαχείριση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης και στην πρόληψη της οστικής απώλειας, ωστόσο περιλαμβάνει και κινδύνους εάν χρησιμοποιείται για παρατεταμένο χρονικό διάστημα.
Οφέλη της θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης
- Η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της συχνότητας και της σοβαρότητας των εξάψεων και των νυχτερινών εφιδρώσεων, που είναι δύο από τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης.
- Η HRT μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση της κολπικής ξηρότητας, του κνησμού και της δυσφορίας, αποκαθιστώντας τα φυσικά επίπεδα υγρασίας στον κόλπο.
- Μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της οστικής απώλειας και να μειώσει τον κίνδυνο οστεοπόρωσης, η οποία είναι μια κατάσταση όπου τα οστά γίνονται εύθραυστα και επιρρεπή σε κατάγματα.
- Βελτίωση της διάθεσης, των επιπέδων ενέργειας και βελτίωση της ποιότητας ζωής των γυναικών.
Κίνδυνοι της θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης
Ορισμένοι από τους κινδύνους που σχετίζονται με την HRT είναι:
- Αυξημένος κίνδυνος καρκίνου του μαστού, ιδίως όταν χρησιμοποιείται για μεγάλο χρονικό διάστημα.
- Αυξημένος κίνδυνος για θρόμβους αίματος, οι οποίοι μπορεί να οδηγήσουν σε εγκεφαλικό επεισόδιο ή καρδιακή προσβολή.
- Αυξημένος κίνδυνος καρκίνου του ενδομητρίου.
- Αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης νόσου της χοληδόχου κύστης.
Η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως μακροπρόθεσμη θεραπευτική επιλογή. Η διάρκειά της θα πρέπει να καθορίζεται σε ατομική βάση και οι τακτικές επισκέψεις στον θεράποντα ιατρό είναι απαραίτητες για την παρακολούθηση τυχόν πιθανών κινδύνων που σχετίζονται με τη θεραπεία.
Εκτός από την HRT, υπάρχουν και άλλες αλλαγές στον τρόπο ζωής και φυσικές θεραπείες που μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης, όπως η τακτική άσκηση, η υγιεινή διατροφή και τα φυτικά συμπληρώματα. Τα φυτοοιστρογόνα, είναι η κύρια εναλλακτική πρόταση σε ήπιας ως μέτριας βαρύτητας συμπτώματα και αποτελούν μια ασφαλή επιλογή. Σε κάθε περίπτωση συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.
Είναι σημαντικό να κατανοήσετε τόσο τα οφέλη όσο και τους κινδύνους της θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης προτού λάβετε μια απόφαση. Ο γιατρός σας μπορεί να σας βοηθήσει να προσδιορίσετε εάν η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης είναι η κατάλληλη θεραπευτική επιλογή για εσάς με βάση το ατομικό ιατρικό ιστορικό και την τρέχουσα κατάσταση της υγείας σας.